Wielkanoc kiedyś i dziś
Dawno, dawno temu jajka farbowało się przy pomocy żyta lub łupin cebuli. Na takich zielonych i brązowych kraszankach wydrapywało się żyletką lub ostro zakończonym patyczkiem wzorki i scenki.
Za czasów mojego dzieciństwa powszechne było farbowanie jaj w łupinach cebuli. Kolejnym sposobem na domowe kraszanki było rysowanie na ugotowanym na twardo jajku wzorku kredką świecową lub świeczką. Następnie zanurzało się takie jajo w kolorowej farbce. Po osuszeniu na jajku zostawał narysowany deseń. Robienie wydmuszek, a następnie oklejanie skorupki kolorowymi wstążeczkami i bibułką, to także moje wspomnienie z dzieciństwa.
Kiedy moje dzieci były małe, na nowo zainteresowałam się robieniem pisanek i kraszanek. Wówczas hitem na rynku były gotowe barwniki do jajek i koszulki termokurczliwe. Dzięki tym wynalazkom szast-prast i wielkanocne jajka były gotowe. Po okresie chwilowego zachwytu przyszedł czas na refleksję i smutną konstatację, że niestety, ale syntetyczne barwniki są może piękne i wygodne, ale równocześnie sztuczne i niezdrowe. Wbrew temu, co deklarują ich producenci, nie są to produkty, które powinno się spożywać.
Czym skorupka przy farbowaniu nasiąknie…
Tartrazyna, azorubina, błękit brylantowy, czerwień koszenilowa, żółcień pomarańczowa to paleta sztucznych kolorów, które odpowiadają za soczyste barwy wykąpanych w nich wielkanocnych jaj. Ich skład jest dodatkowo okraszony jednym z następujących konserwantów: benzoesan sodu, pirosiarczyn sodu, sorbinian potasu.
Kiedy barwimy jajka np. w łupinach cebuli, to zdarza się, że brązowy barwnik przenika przez skorupkę i farbuje jajko. To samo dotyczy syntetycznych barwników, które w analogicznej sytuacji nie zostaną na powierzchni jajka, tylko przenikną do jego środka. Spożywanie sztucznych barwników oraz konserwantów może się niekorzystne odbić na naszym zdrowiu. Skrajnym przykładem są tu choroby nowotworowe, ale mogą one także spowodować szereg mniejszych dolegliwości, których na pewno świadomie nie chcielibyśmy sobie zafundować. Astma, reakcje alergiczne, pokrzywka, bóle głowy, wysypka, pobudzenie, agresja, bóle brzucha to niektóre z nich.
Naturalnie barwione jajka wielkanocne nie dość, że nie szkodzą (ani nam, ani środowisku), to dodatkowo wpisują się we współczesny trend, polegający na powrocie do natury oraz promujący ideę DIY, a więc zrób to sam.
Instrukcja wykonania naturalnych barwników do jajek wielkanocnych
Jeśli na jajku jest pieczątka z numerami, usuniemy ją pocierając miejsce szmatką nasączoną octem.
Jajka gotujemy na twardo. Do jaśniejszych barwników wybieram jajka białe, do ciemniejszych brązowe.
Po umieszczeniu jajek w naczyniu z barwnikiem od czasu do czasu delikatnie je przesuwam, żeby się równomiernie zabarwiły.
Kiedy jajka uzyskają już pożądany kolor, delikatnie je wyjmuję i kładę na ręczniku papierowym, ostrożnie turlając we wszystkie strony, w celu osuszenia.
Gdy jajka są już zupełnie suche, smaruję je wacikiem nasączonym olejem/oliwą, dzięki czemu nabierają eleganckiego, błyszczącego sznytu.
łupiny cebuli – brązowy
łupiny cebuli (leżakowanie przez całą noc) – brąz wpadający w czerwień
kurkuma – żółty
czerwona kapusta – niebieski (odcień turkusowy)
herbata Klittoria Ternateńska – niebieski
czerwona kapusta + kurkuma – zielony
Brązowe
- Łupiny cebuli umieszczamy w garnku, zalewamy wodą, doprowadzamy do wrzenia i gotujemy na małym ogniu przez 20-30 minut.
- Wyłączamy ogień i przecedzamy płyn.
- Dodajemy 1-2 łyżeczki octu.
- Umieszczamy w nim jajka na kilka godzin.
- Jeśli zostawimy jajka na całą noc (lub na cały dzień), uzyskamy czerwonawy odcień.
Żółte
- Do naczynia z wodą wsypujemy 2-3 łyżki sproszkowanej kurkumy.
- Wodę zagotowujemy, a następnie zmniejszamy gaz i gotujemy na małym ogniu przez 10 minut.
- Wyłączamy ogień i ewentualnie przecedzamy płyn.
- Dodajemy 1-2 łyżeczki octu.
- Umieszczamy w nim jajka na kilka godzin.
Niebieskie o turkusowym odcieniu
- Czerwoną kapustę (kawałek, lub połówkę) kroimy dość drobno.
- Zalewamy wodą i zagotowujemy, a następnie zmniejszamy gaz i gotujemy na małym ogniu przez 30 minut.
- Wyłączamy ogień i przecedzamy płyn.
- Dodajemy 1-2 łyżeczki octu.
- Umieszczamy w nim jajka na kilka godzin.
Niebieskie
- 2-3 łyżki herbaty o wdzięcznej nazwie Klittoria Ternateńska (do kupienia w sklepach internetowych) zalewamy wrzącą wodą i zaparzamy, aż herbata uzyska intensywną, niebieską barwę.
- Przecedzamy płyn.
- Dodajemy 1-2 łyżeczki octu.
- Umieszczamy w nim jajka na kilka godzin.
Zielone
- Robimy barwnik z czerwonej kapusty, wg opisu powyżej.
- Do gotowego płynu wsypujemy 1-2 łyżeczki kurkumy.
- Dodajemy 1-2 łyżeczki octu.
- Umieszczamy w nim jajka na kilka godzin.
Może Cię zainteresuje:
Wielkanocna babka marchewkowo-imbirowa
Czekoladowo-orzechowe jajeczka bez cukru
Super zdrowa wielkanocna babka migdałowo-cytrynowa